Blijven malen in je hoofd: Dit gebeurt er in je brein als je steeds dezelfde situatie herhaalt (en wat wél helpt)
Je ligt wakker.
Of je zit op de bank, maar hoort niets van het gesprek.
Want die ene opmerking, die ene situatie, dat ene moment speelt zich alweer af in je hoofd.
Waarom zei ik dat? Waarom deed zij dat? Had ik maar…
Herkenbaar?
Je bent niet de enige.
Steeds opnieuw denken aan een situatie die je raakt — of verscheurt — is iets wat veel vrouwen overkomt.
En het lijkt alsof je er geen grip op hebt. Je wilt het stoppen, maar het blijft komen.
In deze blog ontdek je:
- Wat er precies in je brein gebeurt als je blijft malen
- Waarom dit patroon zo hardnekkig is
- Hoe je uit de piekerlus komt zonder jezelf geweld aan te doen
- En een oefening die je direct kunt toepassen als het weer begint
Laten we beginnen bij het begin.
Wat is piekeren eigenlijk?
Piekeren is het herhaaldelijk denken aan dezelfde zorgelijke gedachten, zonder dat het leidt tot een oplossing of rust.
Het is niet hetzelfde als nadenken over een probleem — piekeren is vastzitten in je hoofd. Het is een cirkel. En je komt er moeilijk uit.
Veel mensen zeggen: “Ik wil gewoon mijn gedachten loslaten.”
Maar als je steeds blijft denken aan dezelfde situatie, voelt loslaten alsof je jezelf in de steek laat.
Dus blijf je doorgaan. Alsof je dan tenminste nog iets doet.
Waarom blijf je maar denken aan dezelfde situatie?
Dit heeft niet met zwakte te maken. Niet met ‘je aanstellen’.
Er zijn heel duidelijke redenen waarom je brein en zenuwstelsel deze herhaling inzetten:
1. Je brein zoekt controle
Je hersenen zijn ontworpen om gevaar te herkennen en te vermijden. Als iets onveilig voelde — een gesprek, afwijzing, conflict — dan wil je brein snappen:
- Waarom gebeurde dit?
- Wat had ik anders moeten doen?
- Hoe voorkom ik dit in de toekomst?
Maar het brein raakt verstrikt. In plaats van antwoorden, krijg je herhaling. En die herhaling activeert dezelfde emoties. Waardoor je nóg meer behoefte krijgt aan controle. En zo blijf je rondcirkelen.
2. Je zenuwstelsel staat ‘aan’
Als je iets als bedreigend hebt ervaren, dan activeert je zenuwstelsel het alarmsysteem: fight, flight of freeze.
Zelfs als de situatie al lang voorbij is, kan je lijf nog steeds in ‘overlevingsstand’ staan. Je hartslag verhoogd. Je adem oppervlakkig. Je spierspanning hoog. En je gedachten razend.
Je bent dan niet alleen mentaal bezig — je bent fysiologisch in een staat van waakzaamheid. En zolang je lichaam niet het signaal krijgt dat het veilig is, blijft het piekeren doorgaan.
3. Er zit iets onder dat nog niet gevoeld is
Soms is de situatie waar je aan blijft denken, niet het échte probleem.
Die ruzie met je collega, het ongemak in dat gesprek, de teleurstelling over jezelf — het raakt iets ouds aan.
Een diepere angst: om afgewezen te worden. Om niet genoeg te zijn. Om het weer fout te doen.
Je hoofd probeert te beschermen wat je hart nog niet durft te voelen.
Wat gebeurt er in je brein bij piekergedrag?
Vanuit neurologisch perspectief zijn er drie hoofdgebieden actief als je blijft piekeren:
✧ Het default mode network (DMN)
Dit netwerk is actief als je niet gericht bezig bent met een taak, maar nadenkt over jezelf, je verleden of toekomst.
Bij gezonde zelfreflectie is dit netwerk helpend.
Maar bij rumineren — herhaald negatief denken — draait het DMN overuren. Het is alsof je brein in een soort ‘automatische herkauw-stand’ gaat.
✧ De amygdala
De amygdala is het alarmcentrum van je brein. Als je een situatie als bedreigend ervaart (sociaal, emotioneel, fysiek), dan stuurt de amygdala stresssignalen.
Blijf je denken aan iets pijnlijks? Dan blijft de amygdala ‘aan’. En hoe langer dat duurt, hoe moeilijker het wordt om kalmte te ervaren.
✧ Je neurale snelwegen worden sterker
Elke keer dat je een gedachte herhaalt, versterk je het bijbehorende neurale pad.
Het is alsof je met een mountainbike steeds hetzelfde spoor rijdt. Hoe vaker je die route neemt, hoe dieper het pad wordt — en hoe moeilijker het is om een andere afslag te nemen.
Waarom is stoppen met piekeren zo moeilijk?
Veel vrouwen denken: “Ik moet gewoon stoppen met denken.”
Maar dat werkt niet. Waarom?
Omdat je brein denken verwart met oplossen.
Omdat je systeem gelooft dat je zonder piekeren kwetsbaar bent.
En omdat je tot rust komen verwart met zwakte.
Je hebt dus niet alleen met gedachten te maken, maar met diepe patronen van zelfbescherming.
En die los je niet op met wilskracht — die ontmantel je met liefdevolle aanwezigheid.
Hoe stop je met malen? (Niet door harder je best te doen)
Er is geen magische uit-knop. Maar er zijn wél wegen naar rust.
Hieronder vind je vier kernprincipes om uit de piekerlus te komen. Dit werkt niet via een quick fix, maar via een andere manier van zijn.
1. Breng je aandacht naar je lichaam
Het eerste wat helpt, is uit je hoofd zakken. Letterlijk.
Breng je aandacht naar je voeten. Naar je adem. Naar je hartslag.
Je lichaam leeft in het nu. En piekeren leeft in toen of straks.
Probeer:
- Je hand op je borst te leggen en 3 keer langzaam te ademen
- Je voeten stevig op de grond te zetten en te voelen: ik ben hier
- Te wandelen zonder afleiding, met je zintuigen open
2. Ontmoet wat je liever vermijdt
In plaats van jezelf af te wijzen omdat je “weer zo piekert”, kun je jezelf ook vragen:
“Wat in mij heeft liefde nodig?”
“Welk deel van mij voelt zich onveilig, onbegrepen of alleen?”
“Welke pijn zit er eigenlijk onder deze gedachte?”
Want pas als de onderstroom gezien wordt, hoeft de bovenlaag niet meer zo hard te schreeuwen.
3. Gebruik een liefdevol patroononderbrekend ritueel
Gedachten kun je niet wegduwen, maar je kunt ze wel afleiden.
Niet met afleiding in de zin van scrollen of netflixen, maar door een bewuste actie die je systeem herkalibreert.
Bijvoorbeeld:
- Een korte ademoefening (zie oefening hieronder)
- Een affirmatie hardop zeggen: “Ik ben veilig. Ik ben gedragen. Ik hoef het niet op te lossen.”
- Een anker gebruiken (zoals een geur, beeld of aanraking) dat je terugbrengt bij jezelf
4. Laat jezelf niet alleen
Wat we het meest nodig hebben als we piekeren, is verbinding.
Maar wat we het vaakst doen, is ons terugtrekken.
Je hoeft het niet alleen op te lossen. Soms is één blik, één stem, één gebed genoeg om het denken te verzachten.
Verbinding opent het hart — en een geopend hart maakt ruimte voor rust.
Oefening: uit je hoofd, terug naar je hart (5 minuten)
Gebruik deze oefening als je merkt dat je vastzit in gedachten. Je kunt hem lezen, opnemen of hardop aan jezelf voorlezen.
🌿 Terug naar je Zelf – een oefening in 5 minuten
Voor als je blijft herhalen. Voor als je verlangt naar rust.
- Voel je lichaam (1 minuut)
Sluit je ogen. Adem drie keer langzaam in en uit.
Voel je voeten op de grond.
Voel waar je lichaam contact maakt met de stoel.
Laat je adem zakken naar je buik. - Noem het zachtjes (1 minuut)
Zeg in gedachten:
“Ik merk dat ik blijf denken aan [naam de situatie].”
“Dat is oké. Ik ben veilig nu.”
“Wat wil er eigenlijk gevoeld worden?”
Wacht. Voel. Laat ruimte voor het antwoord.
- Leg je hand op je hart (1 minuut)
Zeg zacht:
“Ik ben hier.”
“God is hier.”
“Ik hoef het niet te fixen. Alleen aanwezig te zijn.”
- Kies een nieuwe richting (2 minuten)
Vraag jezelf:
“Wat heeft mijn ziel nu nodig?”
Een kop thee? Schrijven? Wandelen? Zingen?
Kies iets kleins en zachts. Doe het.
Tot slot: je bent niet je gedachten
Je gedachten zijn niet de vijand. Ze zijn boodschappers.
Ze wijzen je op iets wat je hart wil zeggen, maar wat je nog niet hebt durven voelen.
Als je leert luisteren zonder angst, ontstaat ruimte.
Je hoeft niet méér te denken.
Je hoeft jezelf niet te forceren tot rust.
Je mag je gewoon laten zakken in wat er nu is.
Veelgestelde vragen over piekeren
Wat is het verschil tussen piekeren en nadenken?
Nadenken leidt tot inzicht of actie. Piekeren leidt tot herhaling en spanning.
Waarom blijf ik maar denken aan iets dat al lang geleden is gebeurd?
Omdat het je geraakt heeft op een diepere laag. Je brein probeert je te beschermen tegen herhaling van pijn, zelfs als dat irrationeel voelt.
Hoe lang duurt het voordat je uit een piekerpatroon komt?
Dat verschilt per persoon. Maar elke keer dat je bewust kiest voor een ander patroon, leg je een nieuwe verbinding aan in je brein. Het begint met één keuze.
Wil je deze oefening als gratis download?
Ik heb van deze oefening een liefdevol vormgegeven PDF gemaakt:
“Terug naar je Zelf – een gids voor momenten van mentale onrust.”
Laat me weten als je die wilt ontvangen, dan stuur ik je de link.
